RADYO TELEVİZYON ANABİLİM DALI DERS İÇERİKLERİ

(TEZLİ YÜKSEK LİSANS-DOKTORA)

Tezli Yüksek Lisans Ders İçerikleri:

Günümüz Toplumlarında Kitle İletişiminin Kültürel Ortamı

Kitle iletişimi, “kültür yaratan varlık” olan insana ait bir deneyim olduğundan hem bir kültürel ortamda gerçekleşir hem de kendisi bir kültür yaratır. Bu derste, tarihsel arka planıyla birlikte, günümüzde kitle iletişiminin kültürel koşulları ve bu koşullar içinde şekillenen kitle iletişiminin nitelikleri konu edilecektir. İnsanlık tarihindeki büyük kültürel dönüşümlerden birini günümüzde dijital teknolojiler yaratmaktadır. Bu bağlamda, kitle iletişiminin özellikle dijitalleşen dünyada ne anlama geldiği üzerinde durulacaktır. Dersin içeriği, günümüz dünyasında insanın insanla ilişkisi olarak kitle iletişimini, dijital teknolojiler içinde keşfetmeye, anlamaya ve kavramaya yöneliktir.

Yeni Medyanın Ekonomi Politiği

Yeni Medyanın Ekonomi Politiği dersinin amacı yeni medya ile iletişim alanında değişen sermaye birikim modelleri ve kâr sağlama süreçleri odağında kullanıcının kilit rolünü çözümleyebilmektir. Ders kapsamında medyanın ekonomi politik yapısı, emek biçimleri, izleyici metası gibi unsurların yeni iletişim teknolojileriyle birlikte dönüşümü tartışılacaktır. Bu çerçevede sosyal ağların ekonomi politiği, platformlaşma eğilimleri, internet televizyonlarının ekonomi politiği, hediye ekonomisi, dikkat ekonomisi, yaratıcı endüstriler ve güvencesizleşme, eleştirel algoritma çalışmaları, yapay zekâ ve web3’ün getirdiği dönüşümler gibi konular alanyazındaki okumalar eşliğinde ele alınacaktır.

Nitelikli Televizyon

Nitelikli Televizyon dersi, televizyonun geleneksel eğlence formatlarının ötesine geçerek sanatsal, estetik ve anlatısal açıdan zenginleştiği yapımları incelemeyi amaçlar. Özellikle 2000’li yıllarla birlikte uluslararası alanda “quality TV” kavramı etrafında tanımlanan dizilerin yapısal özellikleri, tematik derinlikleri, tür melezleşmeleri ve izleyiciyle kurdukları karmaşık ilişkiler bu dersin odağını oluşturur. Öğrenciler, kuramsal metinler, örnek yapımlar ve eleştirel okumalar üzerinden nitelikli televizyonun estetik, kültürel ve endüstriyel boyutlarını tartışacak; televizyonun sinema ve dijital platformlarla ilişkisini çözümleyerek güncel medya ekosistemindeki konumunu değerlendirecektir.

Televizyon ve Platform Çalışmaları

Bu dersin amacı televizyonu ve dijital platformları tarihsel ve endüstriyel bağlamlarda analiz etmek, içeriğin üretim, dağıtım ve tüketim süreçlerindeki dönüşümleri ve bu dönüşümlerin kültürel yaşam üzerindeki etkilerini anlamaktır. Platformların televizyon endüstrisi üzerindeki etkisi, farklı endüstriyel aktörlerin süreçteki rolü ders kapsamında ele alınmaktadır. Küresel ve yerel dinamiklerin sektör üzerindeki etkisi incelenmektedir. Algoritmaların içerik üretim süreci ve  kullanıcı deneyimi üzerindeki etkisine dair tartışmalar ele alınmaktadır.

Medyatik Ürün ve Medya Etki Analizleri 

Medya etkileri kuramsal bakış açısıyla ele alınarak teknolojik ve toplumsal gelişmeler ışığında yaşanan dönüşümler anlatılmaktadır. Bu ders kapsamında geleneksel ve yeni medya araçlarındaki içeriklerin etki alanları ve türleri ele alınmakta; değişen okuyucu/izleyici kitlesinin özellikleri göz önünde bulundurularak medyanın etki analizleri yapılmakta ve araştırmalara değinilmektedir. Ders içeriğinde şu konular yer almaktadır: Medya etki teorileri, medya ürünleri ve medyatik ürünler, medya kuruluşları, teknoloji, toplum ve iletişimin gücü, medya içerikleri ve yapımlar, yayıncılıkta program türleri ve formatlar, medya etkilerine eleştirel yaklaşımlar, medyatik kültürler ve izleyici etki analizleri.

Görsel, İşitsel, Sayısal Teknolojiler

Günümüzde sinema, televizyon ve radyonun geçirdiği dönüşümler, görsel-işitsel alan ile sayısal mecralar arasındaki ilişkiyi tarihsel bağlamı içinde kavramayı gerekli kılmaktadır. Sayısal teknolojileri, 20. yüzyılın ikinci yarısı ve 21. yüzyıl başında yaşanan köklü bir kopuşun göstergesi olarak mı değerlendirmeliyiz, yoksa bunlar uzun soluklu bir evrimin devamı mı? Sanat alanında sayısal teknolojiler, farklı ve yenilikçi ifade biçimlerinin kapısını aralamış; ancak bu olanaklar, bazı ifade biçimlerinin kaybını ya da görünmez hale gelmesini de beraberinde getirmiş olabilir mi? Bu derste, “yeni medya” veya “dijital medya” olarak adlandırılan teknolojik ve sanatsal pratikleri anlamak amacıyla çeşitli kuramsal metinler ve örnek çalışmalar incelenecek; böylece öğrencilerin, sayısal kültür ile görsel-işitsel miras arasındaki ilişkileri eleştirel bir bakışla değerlendirmeleri hedeflenecektir.

Doktora Ders İçerikleri:

Gözetim Toplumu

Derste, gözetimin toplumsal süreçlerdeki yeri ve günümüz dijital teknolojileriyle dönüşümü kapsamlı bir çerçevede ele alınmaktadır. Gözetim, en temel anlamıyla bireylerin, grupların ya da kurumların davranışlarının sistematik biçimde izlenmesi, kaydedilmesi ve bu verilerin çeşitli amaçlarla kullanılması süreci olarak tanımlanmaktadır. Tarihsel olarak nüfus sayımları, kimlik kayıt sistemleri ve kamu güvenliği uygulamaları gibi araçlarla şekillenen gözetim pratikleri, sanayi devrimi ve modern devletin doğuşuyla birlikte daha kurumsal, yaygın ve sistematik bir hale gelmiştir. 21. yüzyılda ise dijital teknolojiler, internet ve büyük veri analitiği ile gözetim, günlük yaşamın görünmez ama sürekliliği sağlanmış bir parçası haline gelmektedir. Bugünün gözetim toplumu, yalnızca devlet kurumlarının değil, aynı zamanda şirketlerin ve dijital platformların da bireylerin verilerini topladığı, işlediği ve yönlendirme amacıyla kullandığı karmaşık bir ekosistemi ifade etmektedir. Ders kapsamında, gözetimin güvenlik, özgürlük ve toplumsal kontrol gibi boyutları incelenirken teknolojik, politik ve ekonomik süreçlerle nasıl iç içe geçtiği tartışmaya açılmaktadır.

İletişim Sosyolojisi

Sosyal bilimlerde toplumsal olgular diğer toplumsal olgular yardımıyla açıklanır. Çünkü toplumsal dünya, her bir parçası diğeriyle ilişki halinde olan sistematik bir bütündür. Bu yüzden, toplumsal dünyanın hukuk, siyaset, ekonomi, kentleşme, sağlık, kültür gibi birbirinden farklı herhangi bir alanındaki bir olgu ancak diğer alanlardaki olgular yardımıyla layığınca anlaşılıp, açıklanabilir. Kitle iletişimi de toplumsal dünyanın diğer alanları içinde bir alan olduğundan toplumsal dünyanın bütününe ilişkin sorunların kendince taşıyıcısıdır. Buradan hareketle, bu derste, kitle iletişimine ait (sosyal medya hesapları, sinema filmi, dizi film, gazete haberleri, fotoğraf, afiş, resim gibi) ürünlerden örneklerle, kitle iletişimini toplumsal dünyanın bütünlüğü içinde kavrama alışkanlığı geliştirilmeye çalışılacaktır.

Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri

Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri dersinin amacı etik ilkeler çerçevesinde kapsamlı bir araştırma tasarımının aşamalarını anlamaktır. Ders kapsamında bilimsel bilgi, gerçeklik ve kuram tartışması, araştırma tasarımı, toplumsal araştırmalarda etik, nitel-nicel yöntem tartışmaları ile farklı araştırma yaklaşım ve örnekleri ele alınacaktır. Bu kapsamda etnografik araştırma, fenomenolojik araştırma, örnek olay incelemesi, temellendirilmiş kuram gibi farklı araştırma tasarımları, veri toplama ve analiz teknikleri alanyazındaki örnekler eşliğinde incelenecektir.

Uluslararası İletişim

Bu dersin amacı medya içeriklerinin nasıl üretildiğini, dolaşıma girdiğini ve tüketildiğini, bu süreçlerin arkasındaki ekonomik çıkarları, güç dengelerini ve sürecin kültürel etkilerini bütüncül bir bakış açısıyla incelemek, medya akış (media flows) kavramı bağlamında literatürdeki tartışmaları değerlendirmektir.

Dijital Kapitalizm ve Medya

İnternetin; web sayfalarından çevrimiçi platformlara, oyun ekonomilerinden metaverse tartışmalarına, NFT’lerden yapay zekâ uygulamalarına uzanan kapitalist dönüşümünü somut gerçekliği içinde anlamak, reklam söylemi ve piyasa cazibesinin ötesine geçen eleştirel bir okuma gerektiriyor. Bu dönüşüm, 1990’lardan itibaren internetin ticarileşmesi, 2000’lerde platformlaşma süreci ve 2010’larda veri temelli iş modellerinin yükselişiyle tarihsel bir hat içinde değerlendirilecektir. Netflix, Uber, Airbnb, Amazon gibi dijital sermayenin simge şirketlerinin ve “büyük teknoloji” aktörlerinin yön verdiği yeni ekonomik düzen, yalnızca ekonomik değil siyasal ve kültürel etkileriyle de ele alınacaktır. Derste, platform kapitalizmi, veri temelli iş modelleri, prosedürel tahakküm biçimleri, oyun ekonomileri ve oyun emeği gibi konular küresel ölçekteki tartışmalar ve tarihsel bağlamıyla incelenecektir.